Okullarda küçükler ders başı yaptı, büyükler haftaya ders başı yapacaklar.

Ailelerin bugünlerde en büyük telaşı okul kırtasiyesi ve kıyafetlerini almak. Öğrencilerin giyecekleri kıyafetlerle ilgili olarak konuşulacak çok şey var.

Ben burada tek tip üniforma mı, yoksa serbest kıyafet mi konusuna değineceğim.

Önce bu konuda kim ne demiş bir bakalım.

Okullardaki kılık kıyafet tartışmalarda bazı bilimsel yaklaşımlar da var elbette. 2002 yılında Zaman gazetesinde bir uzman tek tip kıyafetin öğrencilerde olumsuz etkiler bıraktığını beyan ediyordu.

Benzer bir tartışmayı tam tersi gözlemlerle BBC muhabiri Laura Smith-Spark “Okul forması da ne demek?” başlıklı yazısında dile getiriyor. 2003 yılında gazetelere yansıyan bir haber “Önlük devri bitiyor” şeklinde idi. MEB 1981 tarihli Kılık Kıyafet Yönetmeliğinde değişikliğe gidecekti.

Uygulamada da bu yıl bir gelişme gerşekleşti. Her yerde aynı kıyafet yerine her okulda farklı olmakla birlikte yine de tek tip kıyafet giydiriliyor. Milli Eğitim Bakanlığı ve Ortaöğretim Genel Müdürlüğü internet sitelerinde bugün yaptığım aramada kılık kıyafet yönetmeliği ile ilgili bir değişiklik görmedim. Buna rağmen uygulama neye göre farklılık arzediyor bilemiyorum.

Anlaşılan mevcut yönetmelikteki “okul müdürünün uygun göreceği renkte” ibaresi geniş yorumlanarak okul idaresince kıyafet ve forma belirleniyor. Uzmanların eleştirdikleri tek tip kıyafetin olumsuzlukları içerisinde en çok dikkat çeken şey kıyafetler serbest olduğunda zengin fakir ayırımının ortaya çıkacağı varsayımı. Tek tip kıyafete karşı çıkanların tezi ise bu kıyafetin çocukları baskı altına aldığı ve sıktığı yönünde.

Bu tartışma daha çok uzar. Ama şu andaki serbestlik politikasının birçok yönden mahzurları var. Okul idaresinin insiyatifine bırakılan kıyafet okul idareleri veya okul aile birliklerinin adına “ihale” dedikleri ama ihale olmayan garip yöntemlerle bazı mağazalara endekslendiğini duyuyoruz. Aynı kumaş rengi ve desenini tutturamayacağını düşünen aileler mecburen okulun gönderdiği mağazaya gidip pazarlık şansı olmadan fiyat olarak ne istenirse veriyorlar. Birçok yerde bu şekilde cebri uygulamalar var. Görüştüğüm bir mağaza sahibi diyor ki “Okul müdürleri de her yıl kıyafeti değiştiriyorlar. Eski forma da giyilebilir diyorlar ama hiç kimse eski formayı giymeyi düşünmüyor. Bu da aileleri zor durumda bırakıyor.”

Belki aile büyük çocuğun formasını veya önlüğünü kardeşine giydirecekti ama çoğu zaman bunu yapamıyor.

Anlayacağınız okullardaki kılık kıyafet aileleri zorunlu masraflara mecbur ediyor.