Bir süredir bazı eğitim uzmanlarının gündeminde olan bir konu var: Harezmî Eğitim Modeli. İnternetten yaptığımız aramadan anlaşıldığı üzere İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğünde başlatılan ve daha sonra 13 ile daha yaygınlaştırılan bu modelin aslı STEM yaklaşımına sosyal bilimlerin eklenmesi ve yerli bir isim verilmesi ile ortaya çıkmıştır. Türkiyede bu yaklaşımı benimseyen bazı okullar Türkçeleştirme yaparak FeTeMM (Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik) kısaltmasını tercih etmişlerdir.
İlk defa duyanlar için STEM’i de izah etmemiz gerekecek. Science (bilim), Technology (teknoloji), Engineering (mühendislik) ve Mathematics (matematik) alanlarının kısaltmasıdır. Bu 4 alanın aynı ders içinde birlikte anlatılması şeklinde özetlenebilir. Genellikle hayatın içinden bir problem etrafında bu 4 alanla bağlantılı olarak entegre bir anlatım gerçekleştirir.
STEM yaklaşımına değişik ülkelerde başka eklemeler de yapılmıştır. STEM-A (art) sanat ilavesiyle, E-STEM (environment) çevre ilavesiyle, STEM+C (creativity) yaratıcılık ilavesiyle yapılan geliştirmelerden bazılarıdır.
STEM yaklaşımı dünyada konuşulmaya ve uygulanmaya başladığı günden beri sosyal bilimlerle nasıl entegre edilebileceğine dair tartışmalar ve denemeler yapılmıştır.
Gelelim ülkemizdeki uygulamaya…
İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü sosyal bilimlerle bağlantılı STEM yaklaşımına “Harezmi eğitim Modeli” adını vererek 2016-2017 eğitim öğretim yılının sonunda (mart-mayıs) 5 pilot okulda uygulamaya başladı. 5 veya 6 öğretemen aynı anda sınıfa girerek hayattan alınan bir problem çevresinde dersi entegre bir şekilde anlattılar.
2017-2018 eğitim öğretim yılı başında 258 öğretmenin “Harezmî Öğretmen Eğitimi” hizmetiçi eğitimi tamamlanıp sertifikaları verildi. Bu sefer pilot uygulama 50 okula genişletilmiş oldu.
Dönemin İstanbul İl Milli Eğitim Müdürü Ömer Faruk Yelkenci, Harezmi Modeli’nin 5 ana unsuruna ilişkin, “Modelin birinci ana unsuru, bilgi işlemsel düşünme ve makinesiz bilgisayar bilimleri öğretimi. İkincisi, programlama araçları ve öğretim araçları ile bilgisayar bilimleri öğretimi. Üçüncüsü, disiplinler arası yaklaşımla bilgisayar bilimleri öğretimi. Dördüncüsü, robotik, kodlama ve oyun ile bilgisayar bilimleri öğretimi. Beşincisi ise sosyal bilimleri de ekleyerek, sosyal bilimlerden istifade ederek bilgisayar bilimleri öğretimi” şeklinde açıklıyor. STEM yaklaşımına da değinen yelkenci şöyle diyor: “Bu gelişmelere protest bir bakış açısı geliştirdik. Konunun moda tartışmalar ve popüler yaklaşımlarla çözülemeyeceğini düşünerek, bir eğitimci bakış açısıyla bütüncül bir şekilde ele aldık”
Kamuoyunda bu projenin aslında “Zihinden Makineye Bilgisayar Bilimleri Öğretimi”nin geliştirilmiş hali olduğu da iddia edildi. Eğer sözü edilen model sadece Yelkenci’nin yukarıda belirttiği 5 unsurdan oluşuyorsa bu iddia doğruluğu muhtemeldir.
Yeni eğitim-öğretim yılı ile birlikte 13 ilde uygulanmaya geçilen Harezmi Eğitim Modeli ile ilgili olarak İstanbulda bir konferans düzenlendi.
Bu konferansta konuşan Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı Prof. Dr. Burhanettin Dönmez, “Harezmi ile ifade etmeye çalıştığımız şey, farklılıkların teşvik edilmesi, farklı bakış açıları, çözümlerin üretilebilmesidir. Hiçbir öğrenci diğerinin aynısı değil, farklı yetenekleri var. Bunları ortaya çıkarmamız lazım” dedi.
Bu konferansta konuşulanlardan anlıyoruz ki pilot uygulama 58 ile yayılmış bulunmaktadır.
Bilim birikimli şekilde ilerler. Modelin nereden alındığı, neyi esas aldığı gibi komplekslere kapılmadan, yapılan eklemelerin sembolik anlamların ötesinde bilimsel gerekçelerle olması gerektiğine vurgu yapmak gerekiyor. Yine de bir model ortaya konulduğu ve emek verildiği için heyecanla sonucu beklemek hakkımızdır.
