Afganistan’da gördüğümüz yerlerde en büyük problemlerden birisi de altyapının olmaması. Büyük sayılabilecek şehirlerinden Mezar-ı Şerif ve başkent Kabil’de toplam bir hafta geçirdik. Mezar-ı Şeriften Kabil’e kara yolu ile gittik.
Altyapı derken anlaşılması gereken iki önemli imkan karayolu ulaşım yolları ile temiz su ve pis su iletim hatları diyebiliriz.
Afganistan genelinde yolların oldukça kötü olduğunu söylediler. Nitekim bizim kullandığımız Salang Geçidi Afganistan’ın kuzeyini güneyine bağlayın tek geçit ve tek karayolu. Toplam 426 KM olan bu ana hat bile çoğu yerde asfaltı deforme olmuş, çukurlarla delik deşik, bazı yerlerde tamamen stabilizeye dönüşmüş bakımsız bir yol idi.
Burası meşhur Hindikuş dağları. Asfalt iklim şartlarının da etkisiyle fazlasıyla yıpranmış. Tamir bakım da yapılmayınca bu hale gelmiş.
Şehir içinde bir iki yol asfalt ve temiz olsa da ara sokaklar ve tali yollar çoğunlukla harap ve toprak.
Şehrin içinde bakımsız, çamur ve toprak yollar oldukça fazla.
Aşağıda göreceğiniz Belh şehrinin giriş kapısı. Yolun kalitesi kabaca belli oluyordur. Ayrıca yolun ortasına bariyer niyetine konulan taşlara dikkatinizi çekerim.
Pis su hatları neredeyse yok. Mihmandarımız Afganistan genelinde hiç kanalizasyon olmadığını söyledi. Biz onların yalancısıyız. Başkent Kabil’de bile yolların tamamında üstü açık kanallar var ve buradan pis su akıyor. Peki nereye akıyor? Yine şehrin ortasından akan ve çöplerin de atıldığı dereye.
Bu kanallara da sürekli çöp atıldığı için tıkanıyor, kokuyor, çamurlaşıyor. Mahalleli yılda bir kez bu kanalları temizliyormuş.
Şehrin işlek ve kalabalık yerlerinde bu kanalların üzerine muhtemelen geçişi kolaylaştırmak için demir mazgallar yapılmış. Ancak çoğu yerde bu mazgallar da yok, tamamen açık.
Şu gördüğümüz çuvallar kanalın temizlenmesi sonucu çıkmış olan hafriyat ve bir araçla götürülüp şehir dışına dökülecek.
Her evin kendine ait bir foseptik çukuru var. Tuvaletler oraya akıyor. Kalabalık bir şehirde bu kadar çok foseptik çukuru da haliyle yaz aylarında önlenemez bir kokuya sebep oluyormuş.
Anlayacağınız altyapı yok denecek seviyede..
25 Mart 2022 Cuma
