İnsanız hepimiz ve insan olmanın doğası gereği yoruluruz.
Yorulunca da dinleniriz. Dinlenmeden yola devam etmek çoğu zaman imkansızlaşır. Beden yorgunluğu neyse de zihin yorgunluğu hep çaresiz bırakır bizi.
Yorulmak, güç kaybı olarak da tanımlanabilir. Bir süre sonra vücut fonksiyonlarını yerine getiremez hale gelir. aşırı yorgunluk tabipler tarafından bir hastalık olarak da tanımlanır ve tedavi edilir.
Ama bunların hepsinden çok farklı bir yorgunluk şeklidir zihinsel yorgunluk.
Zihinsel aktiviteler yoğun olarak icra edildiğinde zihin yorulur ve dinlenme ihtiyacı hisseder. Vücudun diğer sistemleri gibi zihin de dinlenmek için uykuya ihtiyaç duyar. Ama uyku nihai çare değildir.
Uyku vücut için bulunmaz bir nimettir ve tüm sistemlerin yeniden normal çalışmalarına dönmesi için hazırlanması sürecidir. Uykunun tıbbi olarak tanımlanan REM ve NREM evreleri vardır. Özellikle REM uykusunda beynin yoğun olarak çalışmaya devam ettiği görülmüştür.
Zihinsel yorguluk durumları özellikle kişinin kendini çaresiz hissettiği ve çözüm bulamadığı durumlarda yoğun yaşanır. Bu gibi durumlarda da uyku bir dinlenme yöntemi değildir. Farkli aktiviteler yapmak, müzik dinlemek, değişik ve yeni bir yerlere gitmek yorgunluğu gidermek için birebirdir. ancak bu gibi durumlarda bile geride kalan sorun eğer hala bir endişe unsuru olarak duruyorsa, sürekli zihinde çözüm arayışları devam ediyorsa dinlenme gerçekleşmez.
Zihinsel yorgunluk eğer çok çalışmaktan ve yoğun çalışmaktan kaynaklanıyorsa bu durumda dinlenme kolaydır. Hem iyi bir uyku hem de dinlendirici diğer aktiviteler kişinin dinlenmesine ve dinç hale gelmesini sağlar.
Aslında esas yorgunluk kişi kendini çaresiz, sorununu da çözümsüz görmeye başladığında, kendine olan güven ve inancını kaybettiğinde başlar.
Özellikle zihinsel yorgunluk bir sorundan ve çözülemeyen bir sorundan kaynaklanıyorsa burada dinlenme biraz daha zordur.
Elbette vücut kendini korumak için bir yerden sonra savunma mekanizmaları geliştirecektir. Sorun veya sorunlardan kaynaklanan zihinsel yorgunluğu atmak için ne yapmak gerekir. Popüler tabiri ile “dağıtmak” her şeyi unutmak için yeterli midir? Tam aksine daha sonra bu “dağıtma” anında oluşan yeni sorunlarla başedebilmek için gösterilecek çaba stresin dozunu arttırır da yorgunluk devam eder.
Bu gibi durumlarda şöyle bir yol izlenmelidir:
1- Öncelikle sorunu dondurmak ve dinlenme süresinde sorundan uzaklaşmak gerekir.
2- Fiziksel olarak da sorunun kaynağından uzakta bir yere gitmek faydalı olacaktır.
3- Zihin dinlendirmek kişinin dikkatini çekecek, ilgisini uyandıracak farklı bir aktivite ile mümkün olur. Kitap okuma, gezinti, müzik dinleme bu aktivitelerden sayılabilir. Kitap için söylenebilecek olan daha çok hikaye ve roman tarzında kitaplar etkili olur. Müzik için de klasik müzik, enstrümental tınılar etkilidir.
4- Kişiyi sevindirecek, gördüğünde mutlu olacağı kişilerle birlikte olması zihnen dinlendirir.
5- Dost ziyaretleri, büyüklerini ziyaret etmek faydalı olabilir.
6- Uyku elbette dinlenme yollarından biridir. Her durumda kişinin uyku düzenine dikakt etmesi gerekir. Özellikle zihinsel aktivitelerde bulunan meslek sahiplerinin uyku düzenlerini bozmamaları tavsiye edilir.
7- Sorunun çözümü için yeniden yapılacak arayış veya incelemeler dinleme faslından sonra yapılmalıdır. zihninizi dinlendirmek için gittiğiniz arkadaşınız halinizi görüp ısrarla “sorunun ne” diye soracaksa bu sizi daha çok gerer. Bu sebeple uzun süredir görüşmediğinzi bir arkadaşınızı ziyaret etmek, sizi anlayacağını düşündüğünüz ailenizden birini ziyaret etmek, çoğu zaman bir büyüğünüzü ziyaret etmek faydalı olacaktır.
8- İyilik yapmak kendinizi mutlu hissetmenize ve böylece dinlennmenize ve enerji toplamanıza sebep olur. Bu iyilik bir yaşlıyı yolun karşısına geçirmek de olabilir, bir yoksulu doyurmak da olabilir, bir kuşa yem vermek de olabilir, yoldan bir taşı kaldırmak da olabilir.
9- Hiçbir şeyin çözümsüz olmayacağına inanmak, çözüm diye aradığımız şeyin belki de farklı yollar denemekten geçtiğini düşünmek gerekiyor. İnanç büyük bir güç yüklemesidir. Bu sebeple ibadetler her zaman zihinsel olarak dinlendirir. Kur’anın şifa kaynağı olması bundandır.
Zihniniz dinç, aklınız selim olsun.